Nhà
vua cô đơn đi ra biển, ngồi lên một phiến đá trắng
nhất và nói như sau:
– Hỡi
đại dương hùng vĩ ! Ta còn lại một mình, ta, kẻ lúc
nào cũng truyền lệnh, giờ đây không biết ban phát cho
ai những điều muốn nói. Như vậy tốt hơn chăng? Giá
đã từng là nhà thông thái, ta đã đến với ngươi
ngay lập tức. Bởi ngươi vẫn còn hiểu sự sâu thẳm là
gì, ngươi vẫn còn biết cười.
Ta
những muốn lập vương quốc thần thánh, nhưng chẳng ai
thèm nghe. Kẻ thì thán phục, kẻ khác sợ hãi, có kẻ
còn tức giận; sự ghen tị, thái độ vô thần và phường
trộm cắp không thiếu. Nhưng không ai làm theo những điều
ta tuyên bố, tai không nghe, não không động, chẳng
hề có trái tim.
Ta
câm lặng. Và tự hỏi: có cần thiết lên tiếng hay
không?
Như
thể chỉ đợi có thế, một cái bóng lướt tới, và để
đánh lừa ta, hắn làm ra vẻ một kẻ lạ mặt.
– Sự
trang trọng vua chúa của ngài, rất tuyệt, nhưng chỉ là
thần thoại mà thôi
Ta
cũng làm ra vẻ không nhận ra hắn, ta bảo:
– Cái
gì? thần thoại, chỉ là thần thoại? Thế chẳng nhẽ
con người không hay biết: thần thoại chính là đời tư
của thế gian?
Nghe
câu nói mầu nhiệm, cái bóng biến mất, để lộ trần
trụi một cái Tôi đứng
đó sừng sững. Ta vớ cây gậy và xua đuổi nó đi.
Nhưng uế khí của nó phảng phất đọng lại khiến ta
phải thông gió ngay lập tức sau đó.
Các
vị thần linh di chuyển, rời khỏi thế gian. Nhưng trước
khi đi, họ tụ tập lại và hỏi nhau:
– Lý
ra cũng phải có ai ở lại cho phù hợp chứ?
Nếu
không vì gì khác, ít nhất có thể nhận ra thần thánh từ
sự say mê cao thượng. Bởi vì trở thành thần thánh là
gì nếu không phải trở thành chính sức mạnh để chỉ
có thể say mê và cao thượng mà thôi?
Các
vị thần ngồi rất lâu trên đỉnh núi, trong những khu
vườn trong suốt, dưới gốc những cây ô liu, hoặc cạnh
những hồ nước mát rượi, để từ biệt trái đất
xinh đẹp này ra đi. Sau cùng họ quyết định, không một
vị thần nào ở lại thế gian, mà họ sẽ tạo ra một
sinh linh mới.
Các
vị thần gọi những thế lực lớn của các quốc gia laị
và hỏi:
– Các
ngươi ước ao một thượng đế như thế nào?
Các
thế lực lớn này hấp háy, rồi nháy mắt và trả lời:
Xin hãy quý phái!
Nhưng
nghĩa của câu trả lời không nằm trong ngôn từ mà trong
cái nháy mắt, bởi vì các vị thần dễ dàng nhận ra các
thế lực lớn này đã quen nói dối nói trá đến mức
không biết nói thật nữa.
– Thôi
được!- họ bảo- sẽ có một thượng đế biết hấp
háy mắt như các ngươi ước.
Sau
đó các vị thần gọi đám trọc phú giàu có lại và
hỏi:
– Các
ngươi ước một thượng đế như thế nào?
Đám
trọc phú tái nhợt, bởi chúng tưởng điều này ám chỉ
đến sự khủng hoảng tài sản, chúng bèn thưa: Xin hãy
từ bi!
Ý
nghĩa của câu trả lời này một lần nữa không nằm
trong ngôn từ mà trong sự tái nhợt. Các vị thần nhìn
thấy đám trọc phú sợ đến nỗi quên cả nói dối.
– Thôi
được rồi!- họ bảo- sẽ có một thượng đế xám xịt
như sự tái nhợt của các ngươi.
Sau
đó các vị thần gọi các nhà bác học đến và hỏi:
– Các
ngươi ước một thượng đế như thế nào?
Các
nhà bác học đồng thanh hỏi: Thượng đế? ai vậy? Chúng
tôi chưa gặp ông ta bao giờ.
Các
vị thần lập tức hiểu ngay điều này và họ bảo:
– Thôi
được rồi! sẽ có một thượng đế lưỡng lự và chảy
nhão ra như bộ não của các ngươi.
Sau
cùng các vị thần triệu tập đám vô sản nghèo khó lại
và hỏi:
– Các
ngươi ước một thượng đế như thế nào?.
Đám
nghèo khổ này oai oái van xin, thống thiết gào lên:
– Lại
thêm một thượng đế mới nữa? Chưa đủ thượng
đế hay sao? Chúng tôi muốn sống không có ai cai trị trên
đầu chúng tôi nữa.
– Thôi
được! sẽ như ước nguyện của các ngươi- các vị
thần bảo- thượng đế mới sẽ giống hệt các ngươi,
sẽ không biết cách cai trị là gì.
Thế
là các vị thần tập hợp: sự dối trá, sự xám xịt,
sự lưỡng lự chần chừ, và sự nghèo khổ lại biến
hóa thành một sinh linh mới. Đấy là một quái vật bẩn
thỉu có tên: PHO TƯỢNG SỔ MŨI:
Bởi
vì trong thời gian tiếp theo nó cần phải biết hấp háy
mắt, cần tái nhợt, nhớt nhúa thây chảy và rách rưới.
Nhưng
con người trên thế gian tưởng đây là một sự biến
đổi hoành tráng, họ bèn quỳ rạp xuống trước mặt
Quái vật Bẩn thỉu và vái lấy vái để. Thế là theo
quy luật của vĩnh cửu, con người bắt đầu so sánh họ
với thần tượng. Ngày nọ qua ngày kia, con người càng
ngày càng chảy nhớt, lười biếng bẩn thỉu và khốn
khổ.
Nhưng
không ai, kể cả thượng đế, cũng không thể bước
ra khỏi bản thân. Vậy là khi quái vật được tôn thờ
thành thần tượng, điều đó chỉ có nghĩa rằng nó càng
bẩn thỉu và càng đáng ghê tởm hơn.
Khắp
trái đất lan tỏa sự thờ phụng một Quái vật gớm
ghiếc, đấy là sự kính trọng những kẻ xám xịt, thô
bỉ, lười chảy nước, chỉ biết hấp háy mắt và bám
chặt lấy người khác. Nhà thờ được xây cất, trẻ
con được dạy dỗ trở thành bản sao của quái vật,
linh hồn quái vật được đưa vào công việc quản
lý nhà nước, vào sáng tạo văn hóa nghệ thuật, vào môn
đạo đức học và vào công cuộc xây dựng các phong tục
tập quán.
Các
vị thần nhìn xuống thế gian, mỉm cười ngọt ngào vì
thấy tất cả… Một vài vị thần hỏi nhau:
– Bao
giờ con quái vật này sẽ làm một cuộc tổng vệ sinh
đây? Khi nào nó sẽ hót hết lũ sâu bọ sinh sôi lúc nhúc
này đây?
Nhưng
một số vị thần khác lại bảo:
– Ôi
dào! cứ để chúng vui vẻ! ít nhất để chúng một
lần được biết trở thành thượng đế là cái gì!
Khi
ta đã hiểu ra bí mật tôn giáo mới của con người,
ta không nói nữa. Lúc đó lại có một cái bóng đến
gần, và để đánh lừa ta, hắn làm ra vẻ một kẻ lạ
mặt, hắn bảo:
– Nếu
nhà vua không muốn lên tiếng, ít nhất ngài hãy viết ra
một cuốn „Sách -Có”, biết đâu có lợi cho con người
khi các vị thần quay trở lại trái đất.
Bởi
vì đối tượng và tư tưởng vẫn có thể trống rỗng,
khi nảy sinh từ một số phận trống rỗng. Vô ích có số
phận khi số phận là: không.
Ai
có khả năng viết cuốn sách này hơn nhà vua? khi số phận
của ngài nằm đúng vào vị trí của nó. Không trống
rỗng, không tỳ vết và không đeo mặt nạ. Và vì thế
cuốn sách không chỉ có đối tượng,còn có cả số phận
của nó.
Và
không chỉ đối tượng, mà cả cái TÔI của nó nữa, cả
hai thứ đều có. Đối tượng và cái TÔI chỉ gặp nhau
trong trường hợp của ngài, cùng trưởng thành và
trong một khoảnh khắc đặc biệt, cái này tìm thấy cái
kia. Không ai có thể biết đấy là cái nào.
Đủ
lắm rồi với cái không. Một kẻ nào đó ghen tị và bắt
đầu đóng vai cao thượng. Đặc biệt: đã ai nghe thấy
bao giờ chưa một kẻ cao thượng bắt đầu tự đóng vai
ghen tị? Tại sao lại không? Bởi sự cao thượng là
có,nên chính vì thế là đủ,là bão hòa. Còn sự ghen tị
là không, là cái ít ỏi và trống rỗng.
Đủ
lắm rồi với cái không. Đủ lắm rồi với những kẻ
hùng biện- một đội quân toàn những kẻ khoác lác,
những kẻ cao thượng tập hợp từ một bầy đàn ghen
tị, các nhà thông thái nảy sinh từ những đứa ngu
đần, các anh hùng gom góp từ những kẻ hèn nhát.
Đủ
lắm rồi những giọt nước mắt- có, nảy sinh từ các
số phận-không.
Một
tư tưởng tốt trước khi hấp thụ, hãy gõ cho nó kêu
lên. Không chỉ để biết: có ai trong đó không, mà còn
để biết đấy là ai, tại sao lại ở trong đó? Biết
đâu một tư tưởng lớn nhất lại rỗng tuếch? Và biết
đâu kẻ có trong đó chỉ là một loài sâu bọ? và biết
đâu, hắn nằm trong đó như ghen tị trong cao thượng,
ngu đần trong thông thái và kẻ hèn nhát trong người
anh hùng?
Nếu
cái CÓ nảy sinh từ cái KHÔNG, chẳng bao giờ thuyết phục
nổi ai. Chỉ cái có chiến thắng, nơi xuất hiện một ai
đấy, một ai có, thậm chí một ai đấy đúng là có, và
một ai có đấy đúng là đang nằm trong cái CÓ.
Nào
bây giờ ngài hãy nói đi, ai phù hợp với việc viết một
cuốn Sách CÓ bằng ngài, kẻ vừa là có, vừa đúng là
đang nằm trong cái có.
Nghe
đến đây ta không chịu đựng tiếp nữa mà quát lên:
– Ai
gửi mi tới đây đồ sâu bọ bẩn thỉu kia? Có phải mi
đến thẳng từ các tín đồ PHO TƯỢNG SỔ MŨI. Mi muốn:
có? Mi tưởng là: có? Mi tưởng có là tất cả với ta?
sự lười chảy, sự nhếch nhác, sự nhem nhở? Mi tưởng
có đối với ta là cái chứng sổ mũi?
Sau
lời màu nhiệm này, cái bóng biến mất, để lộ một
cái TÔI trần trụi đứng đó. Ta vớ lấy gậy đuổi nó
đi. Những uế khí của nó vẫn còn phảng phất lại
khiến ta phải thông gió ngay lập tức sau đó.
Sau
khi tống cổ con rắn độc đi rồi, ta vẫn còn trầm ngâm
hồi lâu vì sự mất dạy của nó. Phải chăng trong ngôn
từ của các thần linh cái không hoàn toàn vắng bóng?
Bởi
vì, nếu cái KHÔNG không tồn tại, không gì có thể tách
các đối tượng ra được. Và nếu tất cả là CÓ,
thượng đế cũng có thể là PHO TƯỢNG SỔ MŨI kia.
Ta
không chỉ yêu thế gian này bằng toàn những cái CÓ của
ta, mà còn yêu thế gian này hơn bằng những cái KHÔNG của
ta nữa.
Các
vị thần linh đã ra đi và bỏ lại trái đất này. Họ
ngày nay là: không. Chất thánh thần của ta rơi rụng,
trong tính chất thánh thần đó mình ta đơn độc,
cùng lúc là tất cả: kẻ cai trị, thần dân, linh mục,
nhà quý tộc, kẻ thị dân, người nông dân. Chất thánh
thần của ta cũng là: KHÔNG.
Nhưng
cái KHÔNG này lại chính là cái CÓ, như PHO TƯỢNG SỔ
MŨI là: KHÔNG.
Ai
có thể nói cái gì là CÓ và cái gì là KHÔNG? Phải
chăng: chính bản thân sự vật và mọi sinh linh không phán
xét cái gì là CÓ và KHÔNG? Và nếu tiêu chuẩn bị đánh
mất, đây không phải là đặc quyền của các thần linh
hay sao?
Và
sau họ KHÔNG là của đại dương? Và sau đại dương
KHÔNG là của ta?
Hamvas
Bela
Trích
tiểu luận Sách Trên Đảo Nguyệt Quế
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét